Schadevergoeding na vliegtuigramp

Passagiers die betrokken zijn bij een vliegtuigramp en hun nabestaanden kunnen voor een schadevergoeding een beroep doen op het Verdrag van Montreal. Voor de toepasselijkheid van het verdrag zijn twee zaken belangrijk. In de eerste plaats moet er sprake zijn van een ongeval. In de tweede plaats moet zowel het land van vertrek als het land van aankomst bij het verdrag zijn aangesloten. Inmiddels telt het Verdrag van Montreal 119 verdragsstaten, waaronder de gehele Europese Unie, de Verenigde Staten, Japan en China.

Het Verdrag van Montreal bepaalt in artikel 17 lid 1, dat de vervoerder aansprakelijk is voor schade die wordt geleden in geval van dood of lichamelijk letsel van een passagier, op grond van het enkele feit dat het ongeval, dat de dood of het letsel heeft veroorzaakt, plaats heeft gehad aan boord van het luchtvaartuig of tijdens enige handeling die verband houdt met het aan boord gaan of het verlaten van het luchtvaartuig.

Ontheffing van aansprakelijkheid

De vervoerder kan onder die aansprakelijkheid uitkomen. Daarvoor moet hij bewijzen dat schuld of nalatigheid van de persoon die schadevergoeding vordert of van de persoon aan wie deze zijn rechten ontleent, de schade heeft veroorzaakt of daartoe heeft bijgedragen.

Als er een schadevergoeding wordt gevorderd vanwege dood of letsel van een passagier door een ander dan de passagier, dan is de vervoerder eveneens geheel of gedeeltelijk ontheven van zijn aansprakelijkheid als hij bewijst dat de schuld of nalatigheid van die passagier de schade heeft veroorzaakt of daartoe heeft bijgedragen.

100.000 SDR

De vervoerder is in sommige gevallen niet aansprakelijk voor de in artikel 17 lid 1 bedoelde schade voor zover deze de 100.000 standaard rekeneenheden (SDR) per passagier te boven gaat. Hiervoor moet hij bewijzen dat:
a) de schade niet te wijten was aan de schuld of nalatigheid van hem of van zijn hulppersonen, of
b) de schade uitsluitend te wijten was aan de schuld of nalatigheid van een derde.

Een bedrag van 100.000 SDR stond in oktober 2019 ongeveer gelijk aan € 125.000.

Toepasselijk recht

Het toepasselijk recht wordt bepaald op basis van Verordening (EG) nr. 593/2008 van het Europees Parlement en de Raad (17 juni 2008) inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst (Rome I).

Bij overeenkomsten voor het vervoer van passagiers kan als toepasselijk recht het recht gekozen worden van het land waar de passagier of de vervoerder zijn gewone verblijfplaats heeft. Ook kan gekozen worden voor het land waar de vervoerder zijn hoofdvestiging heeft of het land van vertrek of aankomst. Is er geen rechtskeuze gemaakt, dan is het recht van het land waar de passagier zijn gewone verblijfplaats heeft van toepassing. Maar alleen als de plaats van vertrek of de plaats van bestemming ook in dat land is gelegen. Als de overeenkomst een nauwere band heeft met een ander land, dan is het recht van dat land van toepassing.

Uitwerking Verdrag van Montreal in Burgerlijk Wetboek

Het Verdrag van Montreal is door Nederland uitgewerkt in het Burgerlijk Wetboek (Boek 8, Titel 16, Afdeling 3). Zie hiervoor onder meer de artikelen 8:1393 en 8:1399 BW. In artikel 8:1399 BW wordt niet meer gesproken over een bedrag van 100.000 standaard rekeneenheden, maar over een bedrag dat bij algemene maatregel van bestuur wordt vastgesteld. Dat bedrag is  vastgesteld op 113.100 standaard rekeneenheden.
Slachtoffers hebben onder voorwaarden recht op een voorschot van tenminste 16.000 standaard rekeneenheden.

Verdrag van Warschau en het Haags Protocol

Als het Verdrag van Montreal niet van toepassing is, dan moet onderzocht worden in hoeverre er een beroep gedaan kan worden op het recht op schadevergoeding na een vliegtuigramp op basis van het Verdrag van Warschau. Het Verdrag van Warschau is de voorganger van Montreal. Ook zijn er andere protocollen belangrijk, zoals het Haags Protocol.

Als deze verdragen van toepassing zijn, is het tijdelijk besluit over limitering van de aansprakelijkheid voor terrorismeschade in de luchtvaart niet van toepassing.

Meer informatie

Lees hier meer informatie over het Verdrag van Warschau en over het krijgen van een voorschot van de schadevergoeding.
Wil je hier  meer over weten of advies? Neem contact met ons op. Bel gratis 0800-2490300, stuur een e-mail naar [email protected] of vul het contactformulier in.