Het aantal kinderen en jongeren dat betrokken is bij een verkeersongeval is flink toegenomen. Volgens het AD raken kinderen tussen de 4 en 18 jaar achttien procent vaker betrokken bij verkeersongevallen, in vergelijking met vier jaar geleden. In de eerste helft van dit jaar lag het aantal verkeersongevallen waarbij jongeren betrokken waren al op 3073. Volgens politie en verzekeraars is sprake van ‘een zeer zorgelijke trend’.

Bij diverse onderzoeken naar de oorzaken van verkeersongevallen waarbij kinderen betrokken waren vielen een aantal zaken op.
Allereerst dat de meesten ongevallen vaak in de eigen woonplaats gebeuren, dus (redelijk) dichtbij huis. En meestal rond schooltijd, dus op weg naar school en weer naar huis. Daarbij is een piek waar te nemen in de maand dat de scholen na de zomervakantie weer zijn begonnen, meestal september.
Een tweede aspect is dat brugklassers naar verhouding meer kans hebben op een fietsongeval. Volgens het SWOV is dat ook wel aannemelijk, omdat deze groep jongeren voor het eerst naar een andere school gaat, een andere en soms langere route moet afleggen waarbij ze de gevaarlijke punten nog niet kennen en vaker in grotere groepen fietst. Dat brengt voor deze leeftijdscategorie hogere risico’s met zich mee, waar de jongeren van 12 jaar zich meestal nog niet zo bewust van zijn.

Overbelasting

Volgens een woordvoerder van de politie ligt de voornaamste oorzaak voor de toename van het aantal jonge verkeersslachtoffers in de overbelasting van wegen en fietspaden. Doordat vooral de middelbare onderwijsinstellingen steeds groter zijn, gaan er steeds dikkere verkeersstromen richting scholen. Enorme massa’s leerlingen beginnen tegelijk. Daarbij is het aantal brom- en snorfietsen onderen jongeren ook enorm toegenomen. Bovendien is doordat het de laatste jaren economisch weer beter gaat al het andere verkeer stees drukker geworden.
In veel gevallen is de infrastructuur daar nog niet op aangepast. Op veel wegen zouden auto’s en fietsers eigenlijk van elkaar gescheiden moeten worden en zouden fietspaden breder gemaakt moeten worden.

Maatregelen

Vanuit de politie, het verzekeringswezen en diverse andere organisaties wordt gepleit voor acties om het aantal verkeersongevallen met kinderen te verminderen.  Naast de verbetering van de infrastructuur zal er ook meer gericht toezicht moeten komen op 50km-wegen in met name de ochtendspits. En vooral op de meest risicovolle locaties, zoals oversteekplaatsen. Ook de verkeersvoorzieningen op de 30km-wegen en de 50km-wegen moeten verbeterd worden.
En tweede belangrijke actie is het meer leveren van maatwerk op het gebied van verkeerseducatie. Voorlichting over de verkeersveiligheid moet zich meer richten op de woonplaats waar de kinderen wonen en naar school (of naschoolse activiteit) reizen. Lokale voorlichting, vooral over de gevaarlijke situaties in de spits, is effectiever dan algemene informatie over verkeersveiligheid. Ook ouders hebben hierbij een belangrijke taak om hun kinderen alert te maken op gevaarlijke verkeerssituaties in hun buurt.

Kwetsbaarheid

Kinderen in het verkeer zijn kwetsbaar. Omdat zij zich alleen te voet, op de fiets of met een speelvoertuig in het verkeer begeven, worden zij in de Wet aangemerkt als kwetsbare verkeersdeelnemers. In de praktijk betekent dit dat kinderen tot 14 jaar meer wettelijke bescherming genieten dan andere weggebruikers. Zij kunnen daarom nooit aansprakelijk zijn bij een verkeersongeval. Indien u een aanrijding krijgt met een spelend kind jonger dan 14 jaar, dan bent u altijd voor 100% aansprakelijk voor de geleden schade. Bij een ongeluk met een kind vanaf 14 jaar geldt dat de betrokken volwassen verkeersdeelnemer voor tenminste 50% aansprakelijk is. Dit is ook het geval als het kind zich verplaatste op een speelvoertuig zoals een hoverboard en wanneer de schuld van het ongeluk volledig bij het kind ligt.
Vanwege de kwetsbaarheid van kinderen dienen de gemotoriseerde verkeersdeelnemers extra alert te zijn op kinderen in het verkeer. Ze moeten bij voorbaat rekening houden met het onvoorspelbare gedrag van jonge fietsers en voetgangers. Ook moeten ze verdacht zijn op kinderen die op of bij de straat spelen. Wie herkent niet de situatie van de plotseling over de weg rollende voetbal….

Voorlichting

Met het oog op de kwetsbaarheid van kinderen in het verkeer verzorgt de ANWB verkeerseducatie binnen het basis- en voortgezet onderwijs (Next level) voor betere verkeersveiligheid. Ze heeft daarvoor het programma Streetwise ontwikkeld met verkeerslessen voor kinderen van 4 tot 15 jaar. Ook Veilg Vekeer Nederland (VVN) besteed veel aandacht aan de verkeersveiligheid van kinderen. Ze geeft veel voorlichtingsmateriaal daarover uit, zoals de VVN-verkeersmethode voor het basisonderwijs, acties zoals ‘De scholen zijn weer begonnen’, radio- en TV-campagnes, een aparte website voor kinderen: VVN-Kids en sinds kort een informatieve website voor ouders en kinderen: VVN-Verkeersouders.
Ouders, gemeente en overheid hebben samende taak om kinderen veilig te laten opgroeien en hen te helpen hun weg te vinden in het verkeer. Verkeersveiligheid is ieders taak en niet alleen van de ouders, maar van alle verkeersdeelnemers.