Klachten over fouten van je arts

Het aantal meldingen van fouten door huisartsen is in zes jaar met 33 procent gestegen. Steeds meer patiënten dienen een klacht in bij het het Medisch Tuchtcollege. Uit onderzoek van RTL Nieuws komen enkele fatale voorbeelden naar voren, zoals een huisarts die iemand met paracetamol naar huis stuurt, terwijl er eigenlijk met spoed geopereerd moest worden. Het gaat in de meldingen meestal om een gemiste diagnose, zo blijkt uit het onderzoek van RTL Nieuws. Vooral kanker en hersen- of hartinfarcten worden niet of te laat gezien.

Steeds meer patiënten pikken fouten van hun huisarts of andere zorgverlener niet meer en stellen hen aansprakelijk en eisen genoegdoening. Toch worden die klachten lang niet altijd ontvankelijk verklaard. Zelfs al zijn er ‘bewijzen’ voor een foute diagnose, behandeling of medicatie, dan nog is het moeilijk om de betreffende arts of andere hulpverlener daarvoor ’te laten opdraaien’. Als iemand door een (vermijdbare) medische fout schade heeft opgelopen kan hij wel een claim indienen, maar moet hij zelf met overtuigende bewijslast komen bij een gegronde klacht!

Indienen van een klacht

Steeds meer mensen dienen dus een claim tegen een arts in. Maar niet iedereen weet op welke wijze ze dat het beste kunnen aanpakken. Dat kan op verschillende manieren, zo vertelt Maaike Kempes voor RTL Nieuws: “Ben je boos of ontevreden over je huisarts? Waar kan je dan een klacht indienen?” Er zijn drie opties:

  • Bespreek het probleem eerst met je huisarts. Elk praktijk heeft ook een speciale klachtenfunctionaris,
  • Of stap naar de Geschillencommissie Huisartsenzorg. Zij doen een uitspraak waar de huisarts zich aan moet houden. En je kunt hier schadeclaims indienen,
  • En dan nog het zwaarste middel, contact opnemen met het Medisch Tuchtcollege.

“Welke klachten dien je bij zo’n tuchtcollege in? We zagen voorbeelden van een verkeerde diagnose. Een arts die hoofdpijn aanziet voor een aanval van migraine, maar de patiënt blijkt een herseninfarct te hebben en deze overlijdt. Of een kind dat de verkeerde medicijnen heeft meegekregen en daar ernstige bijwerkingen van krijgt. Maar ook met klachten over een huisarts die seks heeft met een patiënt, kun je terecht bij het tuchtcollege”.
Der meeste klachten worden afgewezen. Artsen die wel schuldig zijn, krijgen vaak een tik op de vingers. En dat was bij het grootste deel van de huisartsen in het onderzoek van RTL Nieuws het geval.

Klachten registratie

In Nederland gaan mensen gemiddeld ruim vier keer per jaar naar de huisarts. Dat betekent enkele tientallen miljoenen consulten per jaar waarvan de meeste goed verlopen.
Patiënten of familieleden die ontevreden zijn over de behandeling door hun huisarts, kunnen bij het Regionaal Tuchtcollege een klacht indienen. In de periode 2012 tot 2017 is het aantal klachten opgelopen van 249 naar 330 per jaar.

Het grootste deel van de klachten die bij de tuchtcolleges binnenkwam, werd ongegrond verklaard. RTL Nieuws deed onderzoek naar 244 tuchtzaken uit de afgelopen vijf jaar, waarbij een huisarts door het tuchtcollege werd veroordeeld. Van de klachten die wel gegrond waren, kwamen de meeste huisartsen (168) er met een waarschuwing vanaf. Een kleiner deel kreeg een berisping (46) of mocht niet langer als arts werken (12).

Het gevolg van diagnosefouten is dat patiënten onnodig lang met hun klachten blijven rondlopen. Pas als na een paar dagen of soms maanden de fout aan het licht komt, krijgt de patiënt de behandeling die nodig is. Regelmatig zijn de gevolgen zo groot dat iemand gehandicapt raakt of zelfs overlijdt. Er zijn ook huisartsen die niet of te laat in actie komen bij een noodsituatie.

Tuchtcolleges

Tuchtcolleges veroordelen huisartsen bijvoorbeeld ook voor het schenden van het medisch beroepsgeheim en voor grensoverschrijdend gedrag. Dat laatste gaat vaak over het aangaan van een seksuele relatie met een patiënt. Huisartsen die zich daar schuldig aan maken, mogen hun vak vaak niet meer uitoefenen en worden geschrapt uit het artsenregister.

De verwachting is dat de komende jaren het aantal tuchtklachten tegen huisartsen nog verder gaat toenemen. Een nieuwe wet, die nu nog bij de Eerste Kamer ter goedkeuring ligt, moet het straks makkelijker maken om naar het tuchtcollege te stappen. Een klachtenfunctionaris gaat patiënten helpen bij het formuleren van hun klacht. Het indienen van een klacht is nu nog gratis, straks moet er griffiegeld worden betaald.

De redenen waarom klachten door tuchtcolleges ongegrond worden verklaard zijn divers. Het gebeurt onder meer wanneer een klacht niet-verwijtbaar is, of dat de klacht verjaard is (meer dan 10 jaar geleden gemeld) of wanneer de klacht betrekking heeft op een zorgverlener die niet in het BOIG-register staat ingeschreven.

Leren van fouten

“Wat op dit moment belangrijk is, is dat huisartsen leren van de fouten die collega’s maken”, zegt onderzoeker Laura Zwaan van het Erasmus MC. “Voor diagnosefouten is wereldwijd te weinig aandacht. Van de miljoenen doktersbezoeken per jaar gaan de meesten goed. Toch zou het goed zijn als de ernstige claims en tuchtzaken meer worden geanalyseerd en in de opleiding worden opgenomen. Dat kan nu direct beginnen.”

Het Nederlandse Huisartsengenootschap (NHG) erkent dat het altijd beter kan. Zo worden tuchtuitspraken niet systematisch onderzocht om er lering uit te trekken, maar incidenteel, zegt voorzitter van het NHG, Rob Dijkstra. “De laatste jaren wordt er wel hard gewerkt aan verbetering. Zo worden fouten met het hele team, huisarts en assistenten van de huisartsenpraktijk vaker besproken.”

Maar wat niet helpt in het terugdringen van diagnosefouten, is de toenemende werkdruk, zegt Dijkstra. “Die moet afnemen voor als we als huisartsen ons werk goed willen blijven doen. Op het moment dat de werkdruk alleen maar toeneemt, is de kans op incidenten alleen maar groter.”

BRON: RTL Nieuws (rubriek Gezondheid);  zie ook ons eerdere bericht over dit onderwerp.